اثر آرایش کاشت، زمان حذف علف‌های‌هرز و نوع علف‌کش بر جمعیت علف‌های‌هرز و عملکرد ریشه چغندرقند (Beta vulgaris L.)

پژوهش حاضر به منظور بررسی امکان تلفیق روش‌های شیمیایی و غیرشیمیایی کنترل علف‌های‌هرز مزارع چغندرقند، طی سال‌های 1388 و 1389 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور واقع در مشکین دشت کرج در قالب کرت‌های دو بار خرد شده و طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل آرایش کاشت در سه سطح (کاشت تک ردیفه چغندرقند در مرکز پشته‌های 50 و 60 سانتی‌متری و کاشت دو ردیفه چغندرقند در طرفین پشته‌های 60 سانتی-متری) به عنوان عامل اصلی، زمان حذف مکانیکی علف‌های‌هرز در سه مرحله (شامل حذف مکانیکی علف‌های هرز در مراحل 4 تا 6، 10 تا 12 و 14 تا 16 برگی چغندرقند) به عنوان عامل فرعی و علف‌کش در دو نوع (تری‌فلوسولفورون- متیل و متامیترون) به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. در بین صفات مورد ارزیابی، تنها واریانس خطای وزن خشک کل علف‌های هرز و عملکرد ریشه چغندرقند از یکنواختی قابل قبول برخوردار بودند و به صورت مرکب تجزیه شدند و سایر صفات برای هر سال به صورت جداگانه تجزیه شدند. نتایج آزمایش حاکی از تاثیر مشابه تیمار کاشت تک ردیفه در پشته‌های 50 سانتی‌متر و تیمارکاشت دو ردیفه چغندرقند در طرفین پشته‌های 60 سانتی‌متری بر وزن خشک علف‌های‌هرز و برتری آنها نسبت به زمانی بود که چغندرقند در مرکز پشته‌های 60 سانتی متری کاشته شده بود. بر اساس نتایج این آزمایش، بهترین زمان کنترل مکانیکی علف‌های هرز مرحله 2 تا 4 برگی چغندرقند بود. بعلاوه مصرف علف کش متامیترون ، کنترل مکانیکی در مرحله 4 تا 6 برگی چغندرقند و در آرایش کاشت دوردیفه چغندرقند، بیشترین تاثیر را بر کاهش جمعیت علف‌های هرز داشتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب تنها تاثیر زمان کنترل مکانیکی علف‌های هرز بر عملکرد چغندرقند معنی دار بود و بیشترین عملکرد ریشه (5/37 تن در هکتار) در تیمار حذف علف‌های هرز در مرحله 2 تا 4 برگی چغندرقند بدست آمد.